Füzyon Tepkimesi

 Gerçek Temas 

Bildiğimiz dünyada temas ettiğini düşündüğümüz pekçok şey aslında temas etmez. Eğer elinizde tuttuğunuz herhangi bir cisim ile eliniz arasını atomik boyutta inceleyebilseydiniz, aslında elinizin o cisme temas etmediğini görürdünüz çünkü atomların manyetik alanları birbirlerini iterek temasa engel olur. Zaten böyle bir temas olduğunda füzyon tepkimesi gerçekleşir ve yeni bir element ortaya çıkar. 

Yani gerçek temas için atomların birbirine değmesi mi gerekir? Bu çok açık uçlu bir soru, gerçekler her zaman kesin olmayabilir ama biz şimdilik konuyu daha kolay kavramak için, evet atomların teması gerçek temastır diyelim ve devam edelim.

Füzyon Tepkimesi

Hiç düşündünüz mü? Elementler nasıl oluştu? Bu madenler nereden geldi? Bu kadar çeşitlilik nasıl var oldu? Çoğu kişi bu sorulara dini açıdan basit cevaplar verir ancak inançlı olan bir kişinin de dünyayı ve evreni bu kadar basit görerek dinine ve inandığı yaratıcısına saygısızlık yapmaması gerekir diye düşünüyorum. Yaratıcı parmağını şıklattı ve herşey var oldu, yani sizce bu kadar yüce bir yaratıcı bu kadar basit bir yaratılış mı ortaya koydu?

Neyse dini yanını bırakıp bilimsel kısmına geçelim. İşe basitten başlayalım, dünyamızı canlı tutan güneşimiz aslında bir fabrikadır. Bu fabrikada füzyon gerçekleşir ve bir element yeni bir elemente dönüşür. Güneş bizim düşündüğümüzün aksine küçük bir yıldızdır. Küçük olduğunu söylüyorum çünkü füzyon için gücü yalnızca hidrojene yetmektedir. Hidrojen elementi tek elektrona sahiptir ve en düşük enerji ile füzyon olan elementtir. "İyi de kardeşim füzyon ne?" dediğinizi duyar gibiyim. Füzyon; iki hidrojen atomunun birleşerek helyum atomunu oluşturmasıdır, bu bir örnekti. Kısaca iki atomun birleşerek daha büyük bir atomu oluşturmasıdır. 

 Her elementin ağırlığına, büyüklüğüne göre değişen farklı bir kaynaşma yani füzyon taban enerjisi vardır. Örneğin az önce bahsettiğimiz hidrojen güneş gibi küçük çaplı yıldızların çekirdeğinde füzyon olabilir, küçük dediysem diğer yıldızlara göre küçük, aslında bize göre muazzam bir enerjidir bu. İnanılmaz bir sıcaklık, çekim gücü ve basınç. Güneşin çekirdek sıcaklığı 15.6 milyon °C dir. 

Güneş için bir fabrika demiştik. O fabrika şöyle çalışır; güneşin çekirdekteki muazzam sıcaklığı ve çekim gücü etrafındaki tüm elementleri kendine çekerek inanılmaz bir basınç oluşturur, bu sıcaklığa dayanamayan hidrojen atomları füzyona uğrayarak helyum atomunu oluştururlar, bi nevi iki atom iç içe geçer, tıpkı iki oyun hamurunu birleştirip daha büyük bir hamur olması gibi, atom altı parçacıklar da birbirlerine eklenir ve daha ağır bir atom olur. Tabi bu füzyon tepkimesi sırasında çok büyük bir enerji açığa çıkar ve büyük bir patlama olur, bu nedenle çekirdek kendine çekmeye çalışırken bir yandan da yüzeye ulaşmaya çalışan patlamalar olur. Oluşan helyum elementi de yüzeye çıkmaya çalışır çünkü güneşin çekirdeği onun için yeterince sıcak değildir. Tüm bu olaylar güneşte  içeri ve dışarı sürekli bir akım görüntüsü oluşturur. Hidrojenler birleşerek güçlü bir helyum olmak için çekirdeğin cazibesine kapılarak merkeze gitmeye çalışırken, gururlu helyum elementleri yetersiz gördükleri çekirdekten uzaklaşmaya çalışır. Bu fabrika tüm hidrojenlerin bitmesiyle birlikte kapanacak ve sonunda çekirdek yakıt bulamadığı için soğuyarak küçülecek. Sonra da içine doğru çökecek ve bir beyaz cüce olacak.

İşte füzyon fabrikaları bu şekilde çalışır. Güneşten daha büyük yıldızlarda çok daha büyük elementler oluşur. Bazı yıldızlar yaşaken dönüştüremedikleri elementleri ölürlerken dönüştürür. Bu ne demek? Bu şu demek; bazı yıldızlar hayatları sırasında füzyon etmeye yetmeyen enerjilerini ölümleri sırasında, süpernova patlaması anında elde ederler bu sırada çok büyük kütlelerdeki elementler oluşur ve patlama ile beraber evrenin her yanına saçılırlar. Dünyadaki bazı elementlerin de bu şekilde geldiği düşünülmekte. Bir yıldızda oluşan element sonunda yıldızın patlamasıyla evrene saçılır ve bir gün dünyamıza da uğrayabilir. 

Böyle düşününce, evrendeki herşey, hepimiz birer yıldız tozuyuz diyebiliriz.